आजच्या काळात सरकारने शेतकऱ्यांसाठी आणि नागरिकांसाठी एक मोठी सुविधा सुरू केली आहे. आता जमिनीचा सातबारा उतारा पाहण्यासाठी किंवा डाउनलोड करण्यासाठी तुम्हाला तलाठी कार्यालयात वारंवार जाण्याची गरज नाही. हे काम तुम्ही तुमच्या मोबाईलवरून घरबसल्या करू शकता.
सातबारा उतारा म्हणजे जमिनीची खरी माहिती दाखवणारा कागद. यात दोन फॉर्म असतात – फॉर्म ७ आणि फॉर्म १२. फॉर्म ७ मध्ये जमिनीच्या मालकाचे नाव, खाते क्रमांक आणि जमीन कोणाची आहे याची माहिती असते. फॉर्म १२ मध्ये त्या जमिनीवर कोणते पीक घेतले आहे, किती क्षेत्र शेतीखाली आहे, याची माहिती लिहिलेली असते. हे दोन्ही फॉर्म एकत्र आले की त्याला सातबारा उतारा म्हणतात. हा कागद बँकेत कर्ज घेण्यासाठी, जमीन विक्री-खरेदीसाठी किंवा कोर्टात पुरावा म्हणून खूप महत्त्वाचा असतो.
मोबाईलवरून उतारा पाहण्यासाठी तुम्हाला “bhulekh.mahabhumi.gov.in” या सरकारी वेबसाईटवर जायचे आहे. तिथे तुमचा जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडायचे. त्यानंतर तुम्ही तीन प्रकारे शोध घेऊ शकता – सर्व्हे क्रमांक, खातेदाराचे नाव किंवा खाते क्रमांक वापरून. माहिती टाकल्यानंतर कधी कधी कॅप्चा कोड भरावा लागतो. त्यानंतर तुमच्या मोबाईलच्या स्क्रीनवर उतारा दिसेल. जर तो बरोबर असेल तर तुम्ही तो PDF मध्ये डाउनलोड करून मोबाईलमध्ये सेव्ह करू शकता.
या सेवेमुळे शेतकऱ्यांचा खूप वेळ आणि मेहनत वाचतो. पूर्वी दिवसन्‌दिवस रांगेत उभे राहावे लागायचे, आता काही मिनिटांत उतारा मिळतो. ही सेवा दिवस-रात्र उपलब्ध असते, त्यामुळे कधीही वापरता येते. शिवाय यातली माहिती नेहमी अपडेट असते, त्यामुळे चूक होण्याची शक्यता कमी आहे.
सरकारच्या या डिजिटल पोर्टलमुळे लाखो शेतकऱ्यांना मदत झाली आहे. आता त्यांना बँक कर्ज, विमा किंवा इतर कायदेशीर कामांसाठी लागणारी कागदपत्रे पटकन मिळतात. यामुळे त्यांचा वेळ वाचतो, काम सोपे होते आणि फसवणुकीची शक्यता कमी होते. हे पाऊल म्हणजे खऱ्या अर्थाने डिजिटल महाराष्ट्राकडे जाणारी एक महत्त्वाची पायरी आहे.